تبیین مفهوم تفکر راهبردی از منظر اسلام

با ظهور مفهوم «تفکر راهبردی»، متفکران و محققان بسیاری تلاش کرده‏اند تا از نگاه خود تعریف مشخصی برای آن ارائه کنند و یک مدل منطقی برای سنجش قابلیت تفکر راهبردی ارائه نمایند. باوجوداین و به‏رغم غنای بسیار زیاد منابع دینی و علوم اسلامی، تلاش‏های ناچیزی برای استخراج مؤلفه‏های تفکر راهبردی با رویکرد اسلامی ‏انجام شده و خلأ تحقیقات بومی ‏و اسلامی ‏در این زمینه کاملاً مشهود است. هدف از تحقیق حاضر شناسایی مؤلفه‏های اساسی تفکر راهبردی با بررسی منابع اسلامی‏ است. در این تحقیق، برای گردآوری داده‏ها و اطلاعات مورد نیاز، از تفاسیر قرآن کریم، احادیث و روایات، آثار و سخنرانی اندیشمندان دینی معاصر، و منابع استنادی علوم اسلامی ‏استفاده شده است. همچنین، با توجه به هدف تحقیق، از شیوة تحلیل مضمون (تم) بهره‏گیری شده و واحدهای منتخب متن مورد مطالعه در فرایندی تکاملی به کدها، تم‏ها، و محورها (مؤلفه‏های نهایی) تبدیل شده است. سپس، برای تعیین اولویت محورهای تفکر راهبردی، پس از اخذ نظر خبرگان، به‏وسیلة پرسش‏نامه، از تکنیک فرایند تحلیل سلسله‏مراتبی (AHP) استفاده شده است. بر اساس نتایج تحقیق، به‏ترتیب اولویت، محورهایِ توجه به سنت‏های الهی، بصیرت، آرمان‏خواهی، دوراندیشی، حکمت، و اتصالِ تدبیر تبیین‏کنندة مفهوم تفکر راهبردی از منظر اسلام است.